تنگ چوگان سفر به طبیعت و تاریخ(کازرون، استان فارس)
تنگ چوگان در نزدیکی شهر کازرون یکی از بینظیر ترین جاذبه های باستانی و طبیعی ایران می باشد. از ابتدا تا انتهای تنگ چوگان آنقدر شگفتی وجود دارد که این منطقه را در زمره مناطق خاص ایران قرار می دهد.
تنگ چوگان سرچشمه رود شاپور نیز هست. رود شاپور از چشمه های تنگ چوگان آغاز می شود و با گذر از دره ها و دشتها در نهایت نخلستان های دشتستان با دالکی به هم میپیوندد راه خود را به سوی حله و خلیج فارس باز می کند.
در بخش جنوبی تنگ چوگان شهر باستانی بیشاپور قرار دارد اینجا یکی از مهمترین شهرهای سلسله ساسانی بوده است. شهر بیشاپور در کنار رود شاپور واقع شده است.
مهم ترین سنگ نگاره های دوره ساسانی را میتوان در تنگ چوگان از نزدیک بازدید کرد در واقع اگر جهت رودخانه را در نظر بگیریم چهار سنگ نگاره در سمت چپ و دو سنگ نگاره در سمت راست رودخانه واقع شده است و همه آنها را می توان از نزدیک دید و شگفت زده شد.
در تنگ چوگان سه روستا وجود دارد از بالا و مرتفع ترین قسمت تنگه چوگان علیا یا کشکولی و در میانه تنگ، روستای تنگ چوگان وسط و در جنوب تنگ چوگان سفلی واقع هستند. چشمه های رود شاپور در نزدیکی تنگه چوگان سفلی واقع هستند و سنگ نگاره ها نیز در همین نزدیکی قرار دارند اما جاذبه طبیعی غار شاپور و مجسمه بی نظیر تراشیده شده از ستون های آهکی غار ساخته شده در تنگ چوگان علیا یا کشکولی قرار دارد. این روزها تنگ چوگان مرکز تولید مرکبات است. بهترین منظره را از باغ مرکبات می توان از غار شاپور نظاره کرد.
خوشبختانه ۲ اقامتگاه بوم گردی خوب در این منطقه ساخته شده است یکی در تنگ چوگان علیا کشکولی و دیگری در تنگ چوگان سفلی است.
خود بستر رودخانه در تنگ چوگان خشک است و وابسته به بارشهای بالا دست است اما در جنوب تنگه و انتهای آن چشمه ها جانی به رود شاپور میدهند.
در مسیر تنگ چوگان
از دو مسیر به تنگ چوگان می توان دسترسی پیدا کرد. مسیر اصلی از سمت جنوب از طریق جاده کازرون ای یا قائمیه است و مسیر شمالی برای آنهایی که مسیر شیراز قائمیه را طی می کنند مناسب است اما از جاده آسفالته تا تنگ چوگان علیا، جاده خاکی است.
روزی را که از شیراز آغاز کرده بودیم به سمت تنگ دم اسبی در منطقه کوهمره سرخی گذراندیم و شب هنگام قصد تنگ چوگان سفلی را داشتیم. مسیر به سمت دشت ارژن و پس از آن به سمت قائمیه است جاده کوهستانی است و راه باریک به گونهای که خودروهای سنگین که با سرعت پایین در شیب های این جاده در حرکت هستند صف طولانی از خودروها را در پشت خود ایجاد میکنند. بهمن ماه است ولی بهار جای خود را در این منطقه باز کرده جاده کاملا تاریک است و دره ها دیده نمی شوند ولی بادام های کوهی کنار جاده شکوفهای خود را در نور چراغ نمایان می کنند.
این جاده محور ارتباطی بوشهر شیراز است و ترافیک زیادی دارد همچنین می توان برای رفتن به بوشهر از مسیر شیراز به کازرون رفت. در تاریکی شب با نقشه راهنما راه امامزاده و سپس جاده خاکی تنگ چوگان کشکولی را پیش می گیریم کمی توهم دارد کسی در جاده نیست پس از طی ۳ کیلومتر کم کم آبادی پیدا می شود راه خیلی مناسبی نیست و سر و صدای زیادی در ماشین می پیچد ولیکن از راه قائمیه نزدیکتر است کوچه ها خلوت هستند کسی در کوچه ها نیست. ساعت از ۸ شب گذشته ما خود را بالاخره در روستای کشکولی میبینیم. از پل روی شاپور عبور می کنیم چراغ های پادگان در سمت چپ جاده صحنه خاصی را ایجاد کرده چون نمی دانستیم اینجا پادگان است و تصوری از منطقه نداشتیم تنگ چوگان وسط را از دور میبینیم اگر میخواهید به تنگ چوگان سفلی بروید اینجا باید از جاده جدا شده راه تنگ چوگان وسط را پیش گرفته پس جاده ی آنسوی شاپور مسیر را تا تنگه چوگان سفلا ادامه می دهیم. کمی دیگر خود را در روستا می بینیم. از قبل با اقامتگاه تنگ چوگان سفلی که به همت خانم امیریان و همسرشان آقای خوشبخت اداره می شود هماهنگ نکرده بودیم و متاسفانه اقامتگاه پر بود. ولی به لطف ایشان در منزل یکی از اهالی شب را به صبح رساندیم و از لطف آن خانواده و آشنایی با ایشان بسیار خوشنود بودیم. صبح را برای صبحانه به اقامتگاه آمدیم و امکان اقامت در شب بعدی را در اقامتگاه داشتیم.
در مسیر غار شاپور
اقامتگاه خانم امیریان و آقای خوشبخت منظره بسیار زیبایی به دشت میان تنگ چوگان دارد هوای لطیف بهمن که همچون بهار بود و نم نم باران فضای بی نظیری را در تنگ چوگان ایجاد کرده بود پس از صرف صبحانه مفصل و خوشمزه اقامتگاه برای رفتن به غار شاپور درنگ نکردیم چرا که مسیر اندکی به زمان بندی نیاز دارد باید امروز صبح راه خود را به چنگ چوگان علیا کشکولی می رساند این پس مجدداً راه تنگ چوگان وسط گذر از پل شاپور ادامه جاده آسفالته و رسیدن به پل تنگ چوگان کشکولی عبور از پل و مجدداً در آن سوی رود تنگ چوگان کشکولی رسیدیم. باید بدانید که تمام روستاهای تنگ چوگان در سمت راست تنگه قرار دارند جهت رود را از شمال به جنوب در نظر بگیریم تمام روستاها در سمت راست رود هستند. در تنگ چوگان علیا گروه های و افراد زیادی را می شد دید که برای رفتن به غار شاپور در تلاشند ماشین را در پارکینگ آن منطقه قرار دادیم. با آقای بهزاد سنگ تراش قدیمی گپی زدیم. حجاری های جالبی بر روی سنگ ها انجام داده بود. ساعت ۹ صبح است و آسمان ابری و نم نم ریز باران کم کم نوازش مان می کند ولی هنوز خبری از باران نیست مسیر سربالایی تقریباً ۲ کیلومتر مسافت دارد و در طول این مسیر تقریبا ۵۰۰ متر ارتفاع می گیرید. این مسیر در زمان محمدرضا پهلوی برای مرمت مجسمه افتاد بر زمین شاپور ساخته شد که کار ارزشمندی بود.
در طول مسیر شکوفه های بادام کوهی صحنه ی زیبایی را ایجاد کرده. گذر از این مسیر در گرمای تابستان بسیار سخت است پس برای بازدید از غار شاپور حتما فصل مناسب را انتخاب کنید. هر چه بالاتر می رویم، منظره تنگ و باغهای مرکبات نمایان تر می شود. تقریباً دو ساعتی می شود که در مسیر هستیم که به پلکان ورودی غار شاپور میرسیم تقریباً ۳۰۰ پله وجود دارد و در نهایت در ورودی غار به یک باره مجسمه شاپور اول ما را میخ کوب می کند و از حجم این زیبایی ها می ایستیم و نگاه می کنیم. تقریبا یکی ساعتی را داخل غار با راهنمای محلی محمد رضا عباسی گشت زدیم و سپس راه پایین را همراه با ریزش باران طی کردیم.
نکاتی از این سفر:
- اگر قصد اقامت در بومگردی های منطقه را داردید حتما از قبل هماهنگ کنید. امکانات اقامتی و غذایی آن ها بسیار با کیفیت است.
- برای بازدید از غار شاپور ترجیجا فصل های خنک سال را انتخاب کنید.
- اگر قصد بازدید خوب از غار شاپور را داشتید محمد رضا عباسی می تواند در این زمینه به شما کمک کند. ۰۹۱۷۰۴۲۹۹۱۶
- پارکینگ ماشین تنگ چوگان علیا مکان خوبی برای قرار دادن ماشین و بازدید از غار است. حتما از هنرهای آقا بهروز ۰۹۱۷۳۲۴۲۹۳۵ بازدید کنید.
برای آشنایی با مسیر، فایل gps در wikiloc قرار داده شده است.
تنگ چوگان در نزدیکی شهر کازرون یکی از بینظیر ترین جاذبه های باستانی و طبیعی ایران می باشد. از ابتدا تا انتهای تنگ چوگان آنقدر شگفتی وجود دارد که این منطقه را در زمره مناطق خاص ایران قرار می دهد.
هر بار که به نقطه ای از ایران سفر می کنم، بزرگی و تنوع این سرزمین مدهوشم می کند… ایران تمامی ندارد…
بسیار عالی بود از شهر بیشاپور کاش بیشتر گفته می شد
درود بر شما. امیدواریم در سفرهای بعدی این سفرنامه رو تکمیل کنیم
من اینجا خدمتم بود ۹سال جوانترشدم بادیدن این عکس ها یادش بخیر پادگان تنگ چوگان ارتش نیرو زمینی