حوض سلطان و کاروانسراهایی از جنس تاریخ(علی آباد، استان قم)

یکی از مسیر های جاده ای پر تردد ایران، آزاد راه تهران- قم است که با گذر از مناطق بیابانی، این دو شهر را به یکدیگر متصل می سازد. اما گذر از این بیابان در روزگاران گذشته به این آسودگی نبوده است. وجود کاروانسراها برای کاروان هایی که با زمان بندی خاص و با مهارت زیاد پا به کوره راه های بیابان می گذاشته اند و تمام سختی های مسیر را به جان می خریدند بسیار حیاتی بوده است.

کاروانسرای علی آباد و کاروانسرای سنگی از نمونه های به جا مانده از تاریخ تردد در جاده های ایران است که متاسفانه با بی اعتنایی شدید تصرف و نادیده گرفته شده است. وجود چنین جاذبه هایی در کنار دریاچه نمک حوض سلطان چه بسا که می توانست مقصدی برای گردشگران در این شاهراه ارتباطی باشد.

در میانه های آزاد راه تهران-قم، جایی که آزاد راه و جاده قدیم تقاطع غیر هم سطح دارند منطقه ای به نام علی آباد در مرزهای استان قم وجود دارد که تمامی مکان های نام برده شده در همین جا واقع است. روزی پاییزی را برای دیدن این منطقه انتخاب کردیم. از تهران که به سوی قم حرکت کنید تابلوی علی آباد شما را از اتوبان به جاده قدیم هدایت می کند. پس از ورود به جاده قدیم می بایست دور زده و کمی به سوی تهران حرکت کرد.

دورنمای کاروانسرای قاجاری علی آباد که در کنار آن یک رستوران بین راهی است به چشم می خورد. از این کاروانسرا جز دیوار زخم خورده و تابلوی میراث چیز دیگری باقی نیست. این مجموعه تاریخی متـأسفانه تصرف شده و دیگر مجالی را برای بازدید باقی نمی گذارد.

این کاروانسرا پس از تخریب کاروانسرای دیگری در پایین دست پس از سیل، در این مکان ساخته شده است. راه کاروانسرای سنگی را از جاده خاکی به طول ۲ کیلومتر در همان نزدیکی علی آباد پیش می گیریم. این کاروانسرا متعلق به دوره سلجوقی است و تماماً از سنگ ساخته شده است. میل سلجوقی که روزگاری راهنمای کاروان های کویر بوده است از دور خود نمایی می کند.

مقصد بعدی دریاچه نمک حوض سلطان است. این دریاچه با ابعاد تقریبی قطر بزرگ ۱۰ و قطر کوچک ۶ کیلومتر در ارتفاع ۸۰۰ متری از سطح دریا در جنوب روستای چشمه شور واقع است. هر چه به سمت مرکز دریاچه  پیش میروید شوری بیشتر می شود. در اطراف دریاچه پوشش گیاهی وجود دارد که با پیش روی کم کم محو می شود. می بایست به جاده قدیم بازگشته و در آنجا که تابلوی مرکز انتقال نفت چشمه شور دیده شد از زیر پل آزاد راه عبور و جاده ۵ کیلومتری آسفالته چشمه شور را پیش گرفت.

مسیرهای متنوعی برای رسیدن به این دریاچه وجود دارد. یکی از این مسیرها ادامه را از چشمه شور در کنار جاده خاکی خط لوله در جهت قم است. از نقاطی که به دریاچه نزدیک است می بایست ماشین را پارک نموده و بقیه مسیر را پیاده به سمت اراضی سست دریاچه طی نمود. برای رفتن در این مسیرها از اطلاعات محلی و جغرافیایی استفاده نمایید تا دچار مشکل نشوید.

در هنگام بارندگی و زمانی که خاک اطراف دریاچه خیس است، زمین شبیه آیینه ایست که انعکاس زیبایی دارد، سرابی که گمان وجود آب در نزدیکی را در ذهن به وجود می آورد، اما برای رسیدن به آب در حوض سلطان می بایست مسیر زیادی را در داخل محدوده دریاچه طی کنید، البته این موضوع به فصل و میزان بارش ها کاملا وابسته است.

زمین های اطراف دریاچه نمک حوض سلطان می توانند کاملا باتلاقی باشند که حتما توصیه می شود با احتیاط کامل و در قالب گروه های چند نفره به دیدن این مکان مرموز و زیبا بروید.

برای آشنایی بیشتر با موقعیت کارونسراها و یکی از مسیر های دسترسی حوض سلطان فایل gps در wikiloc قرار داده شده است.