گشتی در خوسف(استان خراسان جنوبی)

استان خراسان جنوبی با وجود جاذبه های فراوان یکی از بهترین استان ها برای سفر و تجربه است. در نزدیکی بیرجند، مرکز این استان، شهر قدیمی خوسف یکی از آن مکان های با پیشینه است که پیش از رفتن به بیرجند دیدن آن توصیه می شود. سفرنامه پیش رو حاصل یک گشت کوتاه چند ساعته در خوسف است.

بعد از ۱۵ ساعت اتوبوس سواری از تهران ساعت ۷ صبح روز دوم آبان وارد شهر تاریخی خوسف شدیم. در هوایی خنک صبحگاهی منتظر آفتاب بودیم تا کمی از رخوت ما بکاهد. از راننده خواستم در ابتدای خوسف، جایی که دوستانمان زودتر از ما رسیده بودند و منتظر ما بودند نگه دارد، در ابتدای خوسف یک مسجد و چند مغازه بود که فرصتی برای صبحانه و آماده سازی خودمان بود تا گشتمان را در خوسف شروع کنیم.
جاده بیرجند از میان خوسف می گذرد و خوسف قدیم در شمال بلوار و خوسف جدید در جنوب بلوار اصلی است.
دانسته های نا چیزی در مورد خوسف داشتم و تصمیم به دیدن و سپس تحقیق کردن گرفته بودم. از محل توقف صبحگاه که نقطه ای در شمال بلوار بود حرکت کردیم. تقریبا از روی نقشه می شد نقاط بازدید را تخمین زد.

فضای گودال مانند بزرگی پیش روی ما بود و برای دیدن خوسف باید آن را دور می زدیم. اسم این گودال بزرگ “گوآب” است که آ خرین بار در بهار ۱۳۹۸ به سبب بارش های مداوم باران، اینجا آبگیری شده بود و به نوعی جاذبه محسوب می شد. حالا مثال یک دریاچه خالی است و خوسف قدیم بر ساحلش است.

از خیابان کنار گوآب راه خود را به سمت قلعه کج کردیم. قلعه ای که فقط مکان و دیواری باقیست و متاسفلانه داخلش یک مغازه است! نگهداری و حتی فکر به نگهداری از آثار قدیمی و پیشینه منطقه در کشورمان جایگاهی ندارد. مشابه وضعیتی که در کاروانسرای قاجاری علی آباد قم دیدم که به بدترین شکل تصرف شده بود و دیدن داخلش حال آدم را به هم می زد. ساخت قلعه خوسف به دوران افشاریه برمی­گردد.

 
خوسف قدیم کوچک است و با پیاده روی می توان بناهای تاریخی اش را دید. نا امید از قلعه به سمت مسجد جامع راهی شدیم. پرسان پرسان از کوچه ها سر از حسیینیه بالاده در آوردیم. پلکان دلنشینش در بیرون ساختمان ما را به سمت سقف با گنبدهای کوچکی می برد و از بالای بام نه چندان بلندش منظره جالبی از خوسف به نمایش می گذاشت.

با ادامه دادن مسیر در کوچه قدیمی که به مانند همه کوچه های قدیمی حال و هوای خوبی دارد به ساختمانی رسیدیم که حالا دفتر میراث فرهنگی بود.
بالاخره به مسجد جامع رسیدیم و در حیاط آن قدمی زدیم. مسجد تک ایوانی است و در مورد پیشینه آن روایت ها مختلف است.

مسیر را ادامه دادیم و به عنوان آخرین نقطه بازدید به سمت مقبره ابن حسام خوسفی رفتیم. در مسیر از جلوی ساختمان کتابخانه خوسف رد شدیم که در نوع خودش جالب بود. ابن حسام شاعر بوده و در قرن هشتم ه.ق می زیسته است.

مقصد بعدی سفر ما بیرجند بود و برای رفتن از خوسف به سمت بیرجند از مینیبوس های خطی استفاده کردیم.