آبشار زردِ لیمه(دیناران، استان چهار محال و بختیاری)

راستش در اواسط راه پشیمان شده بودم ، اما الان اگر دوباره مجالی باشد مشتاق رفتن هستم، کم آبی مسیر و سفری سه روزه به منطقه باعث سنگین شدن کوله ام شده بود که این سنگینی رمق آدم را خواهد گرفت. از قدیم گفته اند: هرکه طاووس خواهد جور هندوستان کشد. اصلا این مثل را برای آبشار زردلیمه(Zard-e-Limeh) گفته اند.

از یک سفر طبیعت گردی چه انتظاری دارید؟ کوه؟ دشت؟ رودخانه؟ آبشار؟ هیجان؟ همه را در سفر به زرد لیمه خواهید داشت مضاف بر اثری باستانی به نام پلکان دژپارت یا دزپارت و تحفه ای از پرودگار به نام پل خداآفرین بر روی رود خروشان بازفت(bazoft).

برای رسیدن به آبشار با شکوه زرد لیمه دو راه پیش روی دارید که مسیر اول بیشتر توصیه می شود.

از شهر کرد به سمت منطقه اردل رفته و بعد از گذشتن از روستاهای کاج، کریم آباد و رستم آباد به سمت منطقه دیناران حرکت کنید ، روستای لشتر(Loshtar) آخرین روستای مسیر است که از اینجا به بعد بایستی راهی ماشین رو و خاکی ۵ کیلومتری را طی نمایید که در بین راه به سه راهی خاکی خواهید رسید که باید مسیر وسط را پی بگیرید که به ساختمان متروک تعاونی عشایر منتج می شود. شروع پیمایش اینجاست، در ابتدای مسیر پاکوب مشخص نیست که نیاز به راهنما یا GPS دارید. از شهر کرد تا ساختمان تعاونی عشایر ۱۲۰ کیلومتر است که تقریبا ۲٫۵ زمان نیاز دارد.

راه دوم از روستای گزستان شروع می شود که باید راه روستای رستم آباد را به سمت صمصامی ادامه دهید بعد از پشت سر گذاشتن دشتک و گردنه چری تابلو های راهنما شما را به روستای گزستان هدایت خواهند کرد، جایی که بایستی کوله ها را به پشت بیاندازید.

ما با مسیر اول برنامه را شروع کردیم، پیمایشی نسبتا سنگین با شیب مثبت در ابتدا و شیب منفی در ادامه ، آبی هم اساسا در بین راه وجود ندارد و حداقل سه لیتر آب برای افراد معمولی نیاز است . زرد لیمه را باید در اردیبهشت ماه و ترجیحا نیمه اول آن دید چراکه منطقه اقلیمی گرمسیر دارد.

به دلیل کمبود آب از تعاونی عشایر تا آبشار را بایستی حتما یک روزه طی کرد. مسیری ۱۵ کیلومتری بسیار زیبا ولی سخت و سنگین که در برخی مناطق باید با دقت عبور کرد، بعد از طی بیش از نیمی از مسیر، با دیدن رود بازفت از ارتفاع انرژی تازه ای در ما قلیان کرد، نهار را هم زیر یک درخت بلوط خوردیم.

بایستی خوراکی های انرژی زا و نوشیدنی هایی مناسب برای جبران املاح از دست رفته بدن همراه داشته باشید، این سفر با وجود اینکه در حوزه طبیعت گردی طبقه بندی شده است ولی بیشتر ماهیتی کوهنوردی و کوهپیمایی دارد که آمادگی همه اعضای گروه در آن حائز اهمیت است.

دیدن آبشار از دور روح تازه ای در ما دمید ولی مسیر زیادی هنوز باقی مانده است، رفته رفته با نزدیک شدن به غروب خورشید به آبشار هم نزدیک شدیم دیدن کابل جره(jarreh) که عشایر برای عبور از بازفت از آن استفاده می کنند نوید بخش نزدیکی به زرد لیمه است، اما از آن مهمتر چشمه ایست که آبی گوارا دارد، از این کابل تا آبشار نیم ساعت راه است که توصیه می کنم از  چشمه کنار جره آب آشامیدنی برای شب مانی در طبیعت بر دارید، چرا که آب چشمه آبشار با وجود اینکه گفته می شود خوراکی است ولی کیفیت مناسبی ندارد.

مسیر پاکوب به بالای آبشار ختم می شود، جایی که اکثر گروه ها آنجا کمپ می زنند، مسئله کمبود جای مناسب برای کمپینگ، موضوع مهمی است که در تعطیلات اردیبهشت ماه با آن مواجه هستیم. اینجا صدای آب غالب است.

دربالای آبشار امکان دیدن شکوه آبشار وجود ندارد، راستش ندیدن آبشار بلافاصله بعد از یک پیمایش سنگین باعث شد کمی خستگی در بدنم بماند.

روز دوم با دیدن آبشار شروع شد و به سمت جره رفتیم ترافیک سنگینی پشت کابل شکل گرفته بود و این موضوع وقت زیادی از ما گرفت که باعث شد خنکای صبح را از دست بدهیم.

برای عبور از بازفت در صورتیکه محلی ها آنجا باشند نیاز به هیچ گونه لوازم فنی ندارید، محلی ها با دریافت مبلغی شما و کوله پشتی تان را به آن سوی رود بازفت از طریق قرقره و سیم بکسل به صورت ایمن هدایت می کنند.

با توجه به اینکه خستگی روز اول کامل رفع نشده پیمایش روز دوم هم نسبتا سنگین است و مسیر تا نزدیکی بادام شیرین حدود هفت کیلومتر است به همراه یک صعود و فرود دیگر، آن سوی کوه مسیر دو راه می شود یک راه به سمت روستای گاوشیر می رود که چشمه کوچک خوبی دارد و مسیر دوم مستقیم به سمت رودخانه کم آب بادام شیرین و قبرستان می رود، شب را در جوار قبرستان سپری کردیم رودخانه نزدیک است ولی آبش قابل اطمینان نیست. در اینجا فضا گسترده است و کمپینگ شرایط راحت تری دارد.

صبح روز سوم بدن ها خسته از دو روز فعالیت باید برای اصل ماجرا آماده شوند، صعود به سمت چشمه آب که در فاصله کمتر از یک ساعتی بادام شیرین است و بعد دره زنده بگور، علت این نامگذاری گرمای هوا و بی آبی این منطقه است ولی در اردیبهشت امسال مسیر بسیار زیبا و پر آب بود و جویبارهای فراوانی در مسیر بودند صعود را ادامه می دهیم تا به نقطه ای برسیم که فرود به سمت پله های دزپارت آغاز می شود، این نقطه از دور چون زین اسبی نمایان است. مسیر های پاکوب فرعی زیادی در این قسمت وجود دارند که به بی راهه می روند و باعث اتلاف انرژی می شوند بایستی مراقب بود. فرود به سمت پله ها ماجرای خودش را دارد بایستی با فاصله از سایر گروهها رفت چرا که احتمال ریزش سنگ زیاد است.

کم کم خدا آفرین نمایان می شود پله های باستانی دزپارت بسیار هیجان انگیز است بطوری که خستگی ام را کاملا فراموش کردم. و بعد قدم گذاشتن بر پل خدا آفرین مستحکم و استوار که واقعا عجیب و دلچسب بود.

پله ها بسیار صیقلی هستند و در دو نقطه که پله ها خراب شده است، احتیاط و حمایت افراد گروه برای عبور لازم است.

ماجرای صعود و فرود از کوه گویا در این سفر قصد تمام شدن ندارد دوباره باید دامنه را بالا رفت به سمت گزستان، در اکثر مسیر از چشمه خبری نیست در جهت خلاف جریان بازفت پیش می رویم اینجای کار با توجه به فرسایشی شدن سفر واقعا نیاز به روحیه و تحمل دارد. به چشمه که رسیدیم دیگر قسمت آسان ماجرا مانده بود گذر از میان دشت ها و مزارع دیم گزستان و در آخر سوار شدن به ماشینی که از قبل هماهنگ شده بسیار عالی بود.

سفر به زرد لیمه را باید سفری برای لمس طبیعت و عشایر زاگرس نامید، نکته ای که درباره عشایر توجه من را به خودش جلب کرد تفاوت برخورد آنها نسبت با سایر بختیاری های مناطق دیگر بود، که قطعا ورود گروه های کوهنوردی در این موضوع بی تاثیر نبوده است، با این وجود توصیه می کنم با رعایت احترام این هموطنان غیور برای کودکان عشایر در حد توان خوراکی های سبک و کم حجم مثل آبنبات و شکلات ببرید و به جد از دادن پول بی دلیل به آنها خودداری کنید.

ماجرای زرد لیمه هم به همراه تمام پستی و بلندی هایش با خوشی به پایان رسید، تا سفری دیگر…

برای آشنایی با جاده ها و مسیر ها فایل GPS در wikiloc قرار داده شده است.