دریاچه سد دز( اندیمشک، استان خوزستان)

سلام و عرض ادب و احترام خدمت همه دوستان
معظمی هستم از شهرستان اندیمشک
قبل از هر چیزی تشکر بابت اطلاعاتی که در اختیار مردم قرار دادین جهت شناخت این سازه حیرت انگیز
با اجازه من هم اطلاعاتی اینجا در مورد این سد در اختیار دوستان قرار میدم.
خدابیامرز پدربزرگم بازنشسته سد دز بود و تا زمان جنگ ساکن مناطق مسکونی سد دز بوده و با اینکه سواد آنچنانی نداشته ولی به زبان ایتالیایی تا حدودی آشنایی داشتند زیرا که سازندگان این سد عمدتا ایتالیایی ها بودن.
نام‌‌ سد در ابتدا معروف به سد محمد رضا شاه پهلوی بوده که بعد ها به دلایلی به سد دز نامگذاری شد. این سد در واقع در ۲۳ کیلومتری شمال شرقی شهرستان اندیمشک در کوهای زاگرس در زمان سلطنت محمد رضا پهلوی در سال ۱۳۳۸ خورشیدی توسط ایتالیایی ها ساخته و در سال ۱۳۴۱ خورشیدی ساخت آن پایان یافته و در ۲۳ اسفند ۱۳۴۱ مورد بهربرداری قرار گرفته است.
این سد بر روی رود خانه ای به نام دز قرار دارد که منشا آن کوههای زاگرس میانی شهرستان الیگودرز استان لرستان میباشد
این رود از استان لرستان نشات گرفته و بعد از عبور از اندیمشک و مرکز شهرستان دزفول به کارون ملحق شده که بر روی این رود سه سد از جمله سد دز اندیمشک که جز بزرگترین سدهای جهان میباشد، سد بختیاری واقع در استان لرستان و یک سد تنظیمی واقع در دزفول ساخته شده است.
به واسطه عبور این رود علاوه بر سد ها تفرجگاه هایی هم در شهرستان اندیمشک و دزفول ساخته شده که امیدوارم روزی هموطنان عزیزم بتوانند از آنها دیدن کنند و از بازدید آنها لذت ببرند.
این سد یک سد بتنی برق آبی هست ، دریاچهٔ این سد ۶۵ کیلومتر طول و ۲۲۵۰۰۰۰ کیلومترمربع مساحت داشته و گنجایش نهایی آن ۳٫۳ میلیارد مترمکعب می‌باشد. این سد با ارتفاع تاج ۲۰۳ متر و عرض تاج ۵٫۴ متر در زمان ساخت خود به عنوان یکی از مرتفع‌ترین سدهای جهان (ششمین سد جهان در آن زمان) شناخته می‌شد و در حال  حاضر نیز پنجاهمین سد بلند دنیا در بین سدهای ساخته شده و در دست ساخت می‌باشد.
این سد ۱۲۵۰۰۰۰ هکتار  از اراضی پایین دست را آبیاری می‌کند و همچنین نقش مهمی در کنترل سیلاب‌های بالادستش دارد. نیروگاه این سد دارای قدرت نصب ۵۲۰مگاوات می‌باشد. ولی متاسفانه به دلیل بارشهای کم ، مصرف بالا و بی رویه و غیر اصولی در مصارف خانگی و کشاورزی باعث شده که ارتفاع آب پشت دیواره سد به نسبت سالهای قبل خیلی پایین باشد که این خود هشداریست برای برق کشور و کشاورزان عزیز
در یکی دو سال گذشته به دلیل بارشهای شدید و جاری شدن آب رود به پشت دیوار سد ظرفیت این سد تکمیل شد و به آستانه ی سر ریزی رسید، با وجود احساس خطرهایی که شد اما این سد عظیم پا برجا ماند همچنان که در سالهای دفاع مقدس در برابر بخورد راکدهایی به دیواره اش پا برجا ماند. اینها همه خود نشان از قدرت استقامت این سازه بتنی هست که همچنان پا برجاست
مخارج کل جهت اجرای این پرژه با در نظر گرفتن خطوط انتقال ۲۳۰ کیلو ولتی بالغ بر پنج میلیارد و پانصد میلیون ریال (معادل ۷۳٫۵ میلیون دلار) برآورد شده‌است از این مقدار مبلغ چهل میلیارد ونهصد میلیون ریال (۶۵ میلیون دلار) مربوط به هزینه‌های سد نیروگاه و دستگاه‌های آن و مابقی یعنی ششصد و چهل میلیون ریال (۸۵۰۰۰۰۰ دلار) مربوط به خطوط و ایستگاه‌های انتقال در مراحل ابتدایی بهره‌برداری از نیروگاه بوده‌است.
شهرستان اندیمشک دارای سه سد عظیم کرخه ، دز و بالارود می باشد که این ویژگی منحصر به فرد این شهرستان را در ایران و در دنیا شناخته شده کرده است.
حالا که صحبت از سد شد و از سد دز گفتیم نمیخواهم در حق سد کرخه که یکی از بزرگترین سدهای خاکی دنیا و بزرگترین سد خاکی ایران و خاورمیانه است ظلمی کرده باشم.
این سد هم که از نوع خاکی میباشد بر روی رودخانه کرخه در  ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک ساخته شده‌است. سد کرخه با تاجی به طول ۳۰۳۰ متر و ارتفاع ۱۲۷۷ متر از لحاظ حجم بدنه بزرگترین سد تاریخ ایران است و با حجم مخزنی به میزان ۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب، بزرگترین دریاچه مصنوعی ایران را پدیدآورده است.عملیات اجرایی این سد در سال ۱۳۷۰ آغاز و در سال ۱۳۸۰ به پایان رسیده‌است. متوسط تولید انرژی سالیانه این نیروگاه روزمینی ۹۳۴ میلیون کیلووات ساعت است. نیروگاه این سد دارای ظرفیت ۴۰۰ مگاوات می باشد. و از اهداف این سد تامین برق و تأمین و تنظیم آب جهت آبیاری ۳۴۰ هزار هکتار از اراضی پایین‌دست و کنترل سیلابهای مخرب رود خانه و همچنین به عنوان یک سلاح استراتژیک برای کشور ایران میباشد.
و سد بالارود هم دارای ۱۰۵۰ متر طول تاج،۱۰ متر عرض تاج و ۸۴ متر ارتفاع است.
سد بالارود روی رودخانه بالارود در ۲۷ کیلومتری شمال شهرستان اندیمشک(منطقه الوار گرمسیری) در حال احداث است که به امید خدا با توجه به بیان مسولین نیم سال دوم ۹۷ آبگیری اولیه خواهد انجام خواهد شد و ظرفیت مخزن این سد ۱۳۱ میلیون متر مکعب است که نیاز آبی بیش از ۱۲ هزار هکتار از اراضی پائین دست سد را در آینده تأمین خواهد کرد.
عذرخواهی میکنم اگر مطلب طولانی شد.
حق نگهدارتون.

مسیر دسترسی درسته از جاده شهیون و پامنار هم هست ولی برای دوستانی که از سمت شمال خوزستان و جاده سراسری تهران جنوب یا با خط قطار و هواپیما تشریف میارن جاده اندیمشک بخش الوار پلاژ هست که مسیر کاملا مناسبی داره جز مواقع بارندگی شدید که ممکنه آسفالت دیده نشده . مسیرهای خاکی جهت کوهپیمایی و کمپ و شب مانی هم لذت خودش رو داره

الان جوک دارید میگید که باید از دزفول بریم سمت سد دز ؟ خب جاده اصلی که توی اندیمشکه . تا خود تاج سد راه داره !!! این بیشتر جنبه درآمد زایی داشته تا معرفی مسیر اصلی ! مسیر اصلی جاده کمر بندی اندیمشک هست. خودتون یکم فکر کنید که کارمندان و بازدید کنندگان چطور سمت سد میرن ؟ با قایق که نمیرن/ مسیر اصلی سمت اندیمشک هست. جاده داره و تا خود تاج میتونید برید.