از طبس تا نایبند(استان خراسان جنوبی)

گزارش سفر از طبس تا نایبند، حاصل یک سفر یک روزه پاییزی است که با رها شدن در این سفر گویی در زمان سیال شده ای. از معماری روستاهای قدیمی تا زلزله سال ۱۳۵۷ و فرهنگ و زندگی در روستاهای کوچک طبس. از طبس تا نایبند کمی بیش از ۲۰۰ کیلومتر است که در این مسیر روستاهایی است که بازدید از آنها تجربه ای فراموش نشدنی را برای شما به جا می گذارد.

شهر طبس از گذشته تاریخ غنی داشته و شهری متمدن محسوب می شود. در سال ۵۷ در پی زلزله، آثار زیادی از شهر و روستاهای اطراف دچار خسارت می شوند. روستاهای جدید در نزدیکی روستای قدیم ساخته می شود و این روستاهای قدیمی دست نخورده باقی می ماند و حالا این روستاها فرصتی است برای شناخت زیبایی های منطقه. هر کجا چشمه یا قناتی بوده در دل این بیابان جامعه ای شکل گرفته.

جاده جنوبی طبس به سمت راور مسیر ماست و اولین توقف در سمت چپ جاده روستای اصفهک است. این روزها گردشگران زیادی به اینجا می آیند و از بافت و معماری روستای زلزله زده اصفهک دیدن می کنند. در زمان بازدید ما تیمی از دانشجویان معماری برای برداشت نقشه به آنجا آماده بودند تا شاید در آینده ای نزدیک طرح مرمت این روستا کلید بخورد.

بادگیرها و نخلستان ها و خانه های کاه گلی زیبایی خاصی را در این مکان ایجاد کرده است. گل زعفران در روستاهای اطراف طبس زیاد به چشم می خورد.

تا نایبند راه درازی باقی مانده. دل به جاده می سپاریم. از دیهوک گذر می کنیم. اینجا یک سه راهی است که راه مسافران فردوس و مشهد از این جاده جدا می شود. قصد دیدن دیهوک را در بازگشت داریم.

با طی مسیر ۳۷ کیلومتری از دیهوک و رد کردن سه راهی به سمت بیرجند، خروجی روستای اسفندیار در سمت راست جاده خود نمایی می کند.

در ابتدا روستای جدید و پس از آن در نزدیکی کوه سنگی روستای قدیم واقع شده است.

معماری اسفندیار کاملا متفاوت است. خانه ها دو طبقه و در دل کوهستان پناه گرفته اند.

پس از مسافت ۹۰ کیلومتری از اسفندیار به نایبند می رسیم. از همان ابتدا نایبند همه را مجذوب خود می کند.

روستای پلکانی بیابان با معماری خاص خود و در کنار آن نخلستان های پر بار و مرکبات پاییزی که همینک بر روی درخت پربار و آماده چیدن است. نایبند از سطح دریاهای آزاد ۱۰۹۰ متر ارتفاع دارد.

گشت در کوچه های روستا و کودکان کنجکاو نایبند لحظه های شادی را برای ما می سازد. داشتن هدیه هایی کوچک برای بچه ها آن ها را بسیار شاد می کند.

برج های نایبند تقریبا بالاترین ارتفاعات روستا هستند و مناظر از آنجا بسیار دیدنی است. نارنگی کلمانتین و پرتقال محلی نایبند را فراموش نکنید. از لطف و بخشندگی مردمان نایبند پرتقال شیرین و آبدار نایبند را مهمان آن ها بودیم.

دل کندن از نایبند سخت است، ولی هنوز راه در پیش است. آخرین نقطه از بازدید ما از چشمه آب گرم دیگ رستم در ۱۰ کیلومتری نایبند است.

سه چشمه بی نظیر که از سر یک تپه از دل زمین می جوشد و جویباری از آب داغ سرازیر شده و در انتها پس از خنک شدن به استخر برای استفاده عموم می ریزد.

آب آن بسیار داغ است. هر چه تپه را بالاتر رفته و به سمت سرچشمه نزدیک می شویم آب جوشان تر می شود تا جایی که لحظه ای نمیتوان دست را در آن نگه داشت.

قصد بازگشت به طبس را داریم. در کوتاهترین روزهای سال هستیم. نزدیکی غروب به دیهوک قدیم می رسیم.

گشت بر بلندای دیهوک و سکوت در غروب دلنشین خستگی سفر چند صد کیلومتری یک روزه را از تن به در کرد.

 

حالا دیگر کاملا تاریک شده و در راه طبس به لطف آقای تقی زاده راننده خوبمان به سمت فهالنج(Fahalonj) می رویم تا در حاشیه کویر نمک به تماشای آسمان بپردازیم.

باد خنک کویری و آسمان که حالا از ستاره منفجر شده لحظات غیر قابل وصفی است که فقط باید آن را دید و تجربه کرد. روستاهای و مقاصد زیادی را به علت نداشت زمان از دست دادیم که مستلزم سفرهای دیگر به این منطقه است. از آسیاب خسرو آباد تا سد تاریخی کریت(Korit) و … ما را مشتاق سفرهای بعدی می کند.

برای شناخت منطقه و آشنایی با مسیرهای جاده ای و روستایی پیموده شده فایل GPS و نقشه در wikiloc قرار داده شده است.

فواصل روستاهای بازدید شده بر روی جاده اصلی طبس به راور:

خروجی روستای کریت، کیلومتر ۱۸(۱ کیلومتر جاده آسفالته فرعی)
خروجی فهالنج، کیلومتر ۱۸ (۵ کیلومتر جاده آسفالته فرعی)
خروجی اصفهک، کیلومتر ۴۰ (روستا کنار جاده است)
خروجی دیهوک، کیلومتر ۸۰ (۱٫۵ کیلومتر جاده آسفالته فرعی)
خروجی اسفندیار، کیلومتر ۱۱۵(۱۱کیلومتر جاده آسفالته فرعی)
خروجی نایبند، کیلومتر ۲۰۵ (۲٫۵کیلومتر جاده آسفالته فرعی)
خروجی آبگرم دیگ رستم، کیلومتر ۲۱۵ (۵۰۰ متری جاده اصلی)

مطالب مرتبط:
از کال جنی طبس تا تخلستان های ازمیغان
روستای خرو و چشمه های آبگرم مرتضی علی